ఆత్మ అనిర్వచనీయ సౌందర్యం
సంతి రమ్యతరాద్రమ్యా? సుస్థిరాదపి సుస్థిరా?
చిన్తా పర్యవాసానేయం పదార్ధశ్రీ: కిమీహనే.
ప్రపంచంలో అతిరమణీయమైన పదార్ధము లెన్నియో కలవు. కొంతకాలము స్థిరముగనుండు పదార్ధములు ఎన్నియో కలవు. కాని కాలగర్భమున అవియన్నియు ఎట్టకేలకు నశించిపోవుట వలన చింతనే అవి కలుగజేయుచున్నవి. అందువలన వాని నాశ్రయింపవలదు, అని శ్రీవసిష్ఠమహర్షి శ్రీరామచంద్రునకు భోధించెను.
సుందరమైన వస్తువు ఆనందమును గొల్పును, చక్కని పుష్పము జనులకు ఆహ్లాదమును గలుగజేయును. అట్లే సుంధర భవనము, సుందర చిత్రము, సుందర దేహము జనుల హృదయ సీమలందు ఆనందము యొక్క సంచారమునకు హేతుభూతములగుచున్నవి.
A Thing of beauty is a joy forever అను ఆంగ్లసూక్తి ఈ భావమునే స్పష్టీకరించుచున్నది. "సుందర పదార్ధము పరమానందమును గలిగజేయు" నని ఆ వాక్యముయొక్క అర్ధము. అయితే సుందరమైన వస్తువేది? చపలమై, క్షణికమై నేడో రేపో నశించిపోవు పదార్ధము సుందరమైన దెట్లగును? అది యెంత రమణీయముగ గంపట్టినప్పటికిని దాని సౌందర్యము సౌందర్యము కానేరదు.
నేడు మహాసుందరముగ నగుపించిన గులాబిపువ్వు సాయంత్రమునకు వాడిపోయి, రేపటికి నశించి పోవుచున్నది. ఈనాడు అత్యంత రమణీయముగ కనుపించిన మహాభవనము కొద్ది సంవత్సరములకు శిధిలమై పోవుచున్నది, నేడు లోకైక సుందరి అని ఖ్యాతివడసిన మగువ కొలది వత్సరములకు వృద్ధాప్యమునకు బలియై కురూపిణియై మరణించుచున్నది. ఇక ఆ క్షణిక సౌందర్యమునకు ఏమి విలువ?
That which is permanent is really beautiful ... నాశములేని వస్తువే వాస్తవముగ సుందరమైనది. అట్లు నాశములేని వస్తువు ప్రపంచములో ఏది కలదు? ఒక్క దైవము తప్ప తదితరమైన ప్రతివస్తువును కాలప్రవాహమున గొట్టుకొని పోవలసినదే. ఆత్మవస్తు వొకటి తప్ప తక్కిన దృశ్యపదార్ధములన్నియు కాలగర్భమున అంతరించి పోవలసినవే. దీనినిబట్టి అన్నిటికంటె గొప్ప సౌందర్యము దైవమునకే, ఆత్మకే కలదని స్పష్టమగుచున్నది. కావున దానినే జీవులు ఆశ్రయింపవలసియున్నారు. అదియే జనులకు పరమానందమును గలుగజేయును జూచి మోసాపోరాదు. తాత్కాలిక సౌందర్యములకు, పైపై తళుకు బెళుకులకు ఎన్నడును లోనుకాగూడదు. కావున విజ్ఞులగువారు ప్రపంచములోని పదార్ధములను చక్కగ వివేచించి, వాని ఆపాత సౌందర్యములకు మురిసిపోక, వానిపై ఆసక్తిని తగ్గించుకొని, శాశ్వతమై, స్థిరమై, సనాతనమైనట్టి పరమాత్మయందు అనన్యభ క్తిగలిగి, హృదయగుహయందట్టి లోకోత్తరసౌందర్యమును సదా వీక్షించుచు బ్రహ్మనుభూతిని బడసి జీవితమును చరితార్ధ మొనర్చుకొందురుగాక!